De Sovjet-Unie, voluit Unie van Socialistische Sovjetrepublieken (Russisch: Союз Советских Социалистических Республик; Sojoez Sovjetskich Sotsialistitsjeskich Respoeblik) of afgekort USSR ( in het Russisch: CCCP ), is een voormalige communistische staat in Europa en Azië. De Sovjet-Unie was een van de grootste landen die er ooit bestaan hebben en speelde een grote rol gedurende de 20e eeuw.
De Sovjet-Unie werd in 1922 opgericht door Vladimir Lenin, als gevolg van de Russische Revolutie en de Russische Burgeroorlog. De Sovjet-Unie is niet de directe opvolger van het Russische keizerrijk. Na de afschaffing van de monarchie was er namelijk een aantal jaar chaos heerste in Rusland. Deze tijd heet de Russische Burgeroorlog. Uiteindelijk wonnen de communisten (bolsjewieken, letterlijk de “meerderheid”) deze oorlog en stichtten een van de eerste communistische staten ooit. Het land was eigenlijk een verzameling van deelrepublieken, waarvan Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek (het huidige Rusland) de belangrijkste was. Vandaar dat de hoofdstad ook Moskou was.
In feite was het land een dictatuur. De bevolking werd zwaar onderdrukt en er heerste armoede en tekort. Door de communistische staatsterreur en verkeerde economische planning zijn er tussen de 20 en 60 miljoen doden gevallen. De Sovjet-Unie had namelijk een planeconomie. De productie stond vermeld in vijfjarenplannen die haast nooit werden gehaald. Na de dood van Stalin werd de onderdrukking minder, maar was nog lang niet afgelopen. Het land had meegevochten zij aan zij met de Verenigde Staten tegen Nazi-Duitsland in de Tweede Wereldoorlog, maar nu dreigde de Koude Oorlog. Hoewel er niet gevochten werd tijdens deze oorlog, was er spanning tussen de Sovjet-Unie en de VS en vocht men via andere oorlogen met elkaar. De Sovjet-Unie ontwikkelde uiteindelijk ook atoomwapens en werd net als de VS een supermacht onder Nikita Chroesjtsjov. Onder Michail Gorbatsjov moesten er echter hervormingen worden doorgevoerd vanwege het vastlopen van de economie. Deze hervormingen betekenden de ondergang van de Sovjet-Unie en het communisme in december 1991. De Sovjet-Unie viel uiteindelijk uiteen in allerlei kleinere landen, waarvan Rusland het grootste is.